Odmiany pod osłony przyjazne uprawowo i energetycznie – część 1. „Ogórki pod osłony”

Od sierpnia 2021 wszystkim ogrodnikom zajmującym się uprawami po osłonami sen z oczu spędzają bardzo wysokie ceny energii. Szczególnie miał węglowy używany w polskich gospodarstwach jako główne źródło ogrzewania, którego ceny w krótkim okresie wzrosły niebotycznie. Również energia elektryczna zdrożała w ostatnim czasie drastycznie. Wszyscy zadają sobie pytanie - co robić, jak przeciwdziałać takiej sytuacji i w efekcie wyjść obronną ręką z tak poważnej sytuacji?

Jednym z niezwykle istotnych elementów produkcji jest wybór do uprawy właściwej odmiany. Dobór jej zależy nie tylko do terminu sadzenie, wysokości szklarni czy oczekiwań jakościowych odbiorcy, ale również od jej pracochłonności i energochłonności. Obydwa te aspekty istotnie wpływają na koszty produkcji. Rijk Zwaan, jako firma hodowlana, posiada w swoim asortymencie szeroką paletę odmian ogórków, z której kilka dobrze wpisujących się ideę niższego zużycia energii i niskiej pracochłonności.

Czym powinny się charakteryzować odmiany spełniające takie kryteria? Szczególnie kilka cech wydaje się być tutaj kluczowymi. Są to:

- umiarkowany lub najlepiej słaby wigor

- otwarty lub półotwarty pokrój roślin

- umiarkowana lub słaba regeneracja

- posiadają dodatkowe genetyczne lub polowe odporności na istotne choroby i szkodniki.

Wśród odmian ogórków szklarniowych szczególnie odmian Cretasun RZ F1 w segmencie ogórków mini zasługuje na szczególną uwagę. Jest to odmian o owocach 17-21 cm należąca do grupy odmian Blueleaf nasadzeń po 15 lutego. Odmian wykazuje polową odporność na wirusa CGMMV i wysoką odporność na mączniaka prawdziwego. Jej ciemnozielone liście obok wysokiego plonowania w okresie dużej ilości światła (wyższa koncentracja chlorofilu w liściach) powodują, iż są one mniej chętnie zasiedlane przez przędziorki w porównaniu do innych odmian. Odmiana Cretasun RZ F1 dobrze sprawdziła się również w uprawach nieogrzewanych w ziemi, gdzie potrafiła dobrze rosnąć od końca kwietnia do połowy października. W szklarniach natomiast dobrze rośnie przy niższych niż optymalne temperaturach średniodobowych.

Mestana RZ F1 to kolejny ogórek szklarniowy, który w długim okresie produkcji zapewnia ogrodnikom wysokie i stabilne zbiory. Jest odmianą midi do sadzenia od 10 stycznia. Dobrze rośnie przy niedoborze światła. Owoce w całym okresie zbiorów mieszczą się w zakresie 17-24 cm, co jest doskonałym wynikiem jak na odmianę do wczesnych nasadzeń. Rośliny są zbalansowane o średniej długości międzywęźli i umiarkowanym wigorze. Odmiana posiada średnią odporność genetyczną na mączniak prawdziwego IR – Px.

Na uwagę pod względem bardzo niskiej pracochłonności zasługują z kolei trzy odmiany ogórków partenokarpicznych brodawkowych: Kybria RZ F1, Cantara RZ F1 i Ilonara RZ F1. Ta pierwsza posiada rośliny, której pędy boczne ulegają samo zakończeniu za 3-4 liściem, a ciemnozielone małe liście powodują, iż uprawa jest otwarta. Ułatwia to mocno wszystkie prace pielęgnacyjne i czyni odmianę mało pracochłonną a co za tym idzie bardziej nisko kosztową w dobie niedoboru i coraz mniejszej dostępności „rąk do pracy w ogrodnictwie”. Chcąc natomiast sprzedawać owoce jaśniejsze o bardziej cylindrycznym kształcie warto postawić na odmianę Cantara RZ F1. Jej najwyższa możliwa, jakość owoców w połączeniu z otwartymi roślinami o małych liściach pozwalają na szybkie i dokładne wykonywanie w uprawie prac pielęgnacyjnych i bardzo dobrą penetrację cieczy użytkowej podczas zabiegów ochroniarskich. Decydując się natomiast wczesne nasadzenie Ilonara RZ F1 sprawdzi się doskonale. Nadaje się zarówno do uprawy opuszczanej jak i na parasol. Tworzy otwarte rośliny o relatywnie dłuższych międzywęźlach pozwalając lepiej penetrować światłu wnętrze uprawy. Pokrój roślin jest otwarty. W węźle tworzy z reguły jeden czasami dwa ciemnozielone, idealnie cylindryczne owoce. Decydując się na regulację ilości zawiązków przy wczesnych nasadzeniach zabieg ten wykonuje się w odmianie Ilonara RZ F1 szybko i sprawnie. Owoce Ilonara RZ F1 nie przerastają na grubość, co powoduje, iż produkt jest łatwiejszy do sortowania. Wszystkie trzy odmiany posiadają wysoką HR odporność na mączniaka prawdziwego (Px).

Tegoroczne opóźnione względem ostatnich lat nasadzenia predysponują odmiany otwarte, generatywne o słabszej regeneracji. Małe rośliny przy dużej ilości radiacji zewnętrznej, a czasami zbyt niskich temperaturach wewnątrz obiektów ( oszczędności na ogrzewaniu) i często podwieszonej folii (wyższe rH) mają zawsze tendencję do silnego, często zbyt silnego wzrostu i regeneracji co przekłada się na opóźnienie zbiorów, wyższą pracochłonność upraw i zwiększa zagrożenie chorobami grzybowymi. Cechy odmian mogą w pewnym stopniu przeciwdziałać temu zjawisku.

Wojciech Wasiak

Rijk Zwaan Polska