Trzeba rozumieć, jak funkcjonuje cały łańcuch sprzedażowy.

Jest Pan specjalistą w uprawie warzyw kapustnych z bardzo dużym doświadczeniem zdobytym w trakcie wielu lat pracy na całym świecie. Co w czasie trwania Pana kariery zmieniło się w podejściu do uprawy kapust?

Christian Spangenberg: Pracując jako koordynator Rijk Zwaan  w obszarze upraw kapust rzeczywiście odwiedziłem wiele rejonów o zróżnicowanej specyfice rynkowej, moja rola w firmie ma charakter globalny. W oparciu o głęboką współpracę z producentami oraz firmami handlowymi poznaję ich potrzeby oraz wymogi rynku. Dbam o przepływ tych informacji do działów rozwoju i hodowli Rijk Zwaan, tak aby ukierunkować je na opracowywanie odmian o właściwych cechach. Ambicją firmy jest dostarczenie naszym klientom najlepszych, jak najtrafniej dopasowanych odmian w każdym segmencie uprawowym. Jeśli chodzi o ewolucję rynku, z pewnością największymi zmianami ostatnich lat jest większe uszczegółowienie wymagań co do produktu oraz zdecydowany wzrost zapotrzebowania na produkty convinience. Producent chcąc być częścią rynku, musi rozumieć jak funkcjonuje cały łańcuch sprzedażowy – od pola do konsumenta, wymaga to od niego ciągłego poszerzania swojej wiedzy, również ogrodniczej.

Jakie trendy od strony produkcyjnej dostrzega Pan w Europie?

Christian Spangenberg: Przestrzeganie rotacji upraw, zwracanie uwagi na jakość gleby oraz dostępność siły roboczej to czynniki kluczowe w prowadzeniu udanej produkcji warzyw. Powierzchnia żyznych gleb kurczy się, natomiast koszty dzierżaw czy zakupu pól podnoszą się w bardzo szybkim tempie. Firmy próbują odnaleźć się w tej rzeczywistości szukając balansu między intensyfikacją produkcji, specjalizacją oraz umiejętnym żonglowaniem asortymentem. W przypadku upraw kapust w celu redukcji kosztów dąży się obecnie do pełnej automatyzacji sadzenia rozsad  czy zwiększenia zagęszczenia roślin. Często stawia się również na odmiany o krótszym cyklu produkcji – odmiany takie jak SWINGMA, BLUESMA czy nasza nowość w segmencie kapust płaskich – MADALYA są dobrymi tego przykładami – uprawiając je producenci są w stanie dostarczać jednolity jakościowo produkt przez niemal cały sezon – od wczesnego lata do późnej jesieni. Niemniej, największym wyzwaniem w uprawie kapust na świeży rynek – ciągle nie w pełni rozwiązanym – jest zbiór mechaniczny.
Jeśli chodzi o segment kapust do przetwórstwa, obserwuję zwrot w kierunku odmian o wadze do 5 – 6 kg. Przy odpowiedniej kombinacji zagęszczenia roślin, odmiany takie jak MISSOURIMA generują bardzo wysoki plon oraz optymalną jakość. Oczywiście ostatecznie to producent decyduje jak wygląda optimum w jego przypadku, dlatego w wielu rejonach o bardziej tradycyjnej specyfice stawia się na odmiany o maksymalnej potencjalnej masie główek – w takich przypadkach prym wiedzie SEPTIMA.
W Polsce rozwinął się przemysł przetwórczy przede wszystkim o profilu kwaszeniowym, ale również produkujący mrożonki, susz czy convinience. Specyfika każdego z tych rodzajów przetwórstwa wymaga intensywnych zbiorów w krótkim okresie czasu. Aby pozostać konkurencyjnym, wydaje się że koniecznością będzie maksymalna automatyzacja produkcji.
W niektórych rejonach, jak na przykład w północnych Niemczech, w segmencie późnych kapust przechowalniczych, widzę również trend, gdzie celem jest wydłużanie cyklu polowej produkcji, z przezimowaniem w krótkim i średnim terminie włącznie, co pozwala na diametralną redukcję kosztów energii czyli przechowywania. Odmiana LONGMA przez wzgląd na swoją wybitną zdrowotność i odporność jest jedyną, która sprawdza się w takim typie uprawy.

Wydaje się, że w Polsce mierzymy się z podobnymi wyzwaniami. A jeśli chodzi o rynek warzyw? W jakim kierunku zmierzają zmiany?

Christian Spangenberg: Mimo, że Europa to jeden ogromny rynek, sieć wielu naczyń połączonych, musimy rozróżnić kilka różnic wynikających z innych tradycji nawyków żywieniowych czy konsumpcyjnych. Na przykład mieszkańcy Europy północno – zachodniej coraz wyraźniej oczekują produktów o małym rozmiarach, takich jak stożkowa lub płaska kapusta z silnym naciskiem na rozwiązania convinience (świeżo cięte sałatki, gotowe do spożycia mieszanki warzyw). W tym kontekście chciałbym zwrócić uwagę producentów na nasz asortyment kapust stożkowych, na tyle szeroki, że można uprawiać je przez cały rok. Odmiany takie jak PICCOLIMA, która funkcjonuje również pod marką Cabbisi, jest idealną odpowiedzią na wymogi omówionego wyżej rynku, zarówno jako produkt w formie mini główek, jak i składnik gotowych sałatek ciętych. Obserwuję coraz większe zainteresowanie zachodnich rynków mnogością wariantów tego typu produktów – zarówno pod względem różnych kolorów, tekstury liści, jak i smaków – zupełnie jak ma to miejsce w przypadku szerokiej gamy dostępnym sałat!

Z jakimi wyzwaniami mierzą się producenci w Europie zachodniej?

Christian Spangenberg: Jeśli mówimy o sytuacji rynkowej podam przykład - sieci handlowe, która mają tam silną pozycję, często traktowały kapustę białą jako warzywo, na które robiły duże promocje, gdzie cena na półce sklepowej bywała niższa od ceny, jaką dostawał za nią producent. W efekcie producenci musieli przyjąć postawę defensywną wobec sieci handlowych.
Jeśli chodzi o wyzwania związane z uprawą – mógłbym wymienić 3 najważniejsze: coraz mniejszą ilość dozwolonych środków ochrony roślin, konieczność stosowania bardziej precyzyjnego nawadniania i nawożenia (przez wzgląd na oszczędności) oraz potrzebę stosowania innowacyjnych odmian odpornych na warunki stresowe (coraz częstsza susza, upały). W odpowiedzi Działa Rozwoju i Hodowli Rijk Zwaan skupia się na opracowaniu odmian o jak najniższych wymaganiach glebowych oraz wykazujących odporności na najważniejsze szkodniki (wciornastki) i choroby (Czarna zgnilizna - Xanthomonas campestris, mączniak rzekomy – Hyaloperonospora oraz kiła kapusty – Plasmodiophora) 

Które odmiany Rijk Zwaan są najważniejsze w innych krajach?

Christian Spangenberg: Jeśli chodzi o segment kapust wczesnych – na Bałkanach oraz w krajach Europy środkowej i wschodniej królują JETMA, ZARISSIMA i PUSHMA.
W przypadku segmentu przechowalniczego, którego portfolio sukcesywnie powiększało się przez ostatnie 7 lat – standardami i zarazem liderami w krajach północno – zachodniej Europy są STOREMA, AXIOMA, DULCIMA. W części Europy o cieplejszym klimacie, do której zalicza się również Polska (na południu kraju można już mówić o klimacie kontynentalnym) – najlepiej sprawdzają się CONGAMA, MUCSUMA, LONGMA.
Kapusty średnio – późne o okresie wegetacji od 70 do 90 dni dominują w USA oraz w krajach południowej Europy i północnej Afryki, gdzie można uprawiać je praktycznie przez cały rok. W takim przypadku od odmian oczekuje się utrzymywania wysokiej jakości od wiosny do zimy – cechę tę posiadają SWINGMA, TOPMA, BLESMA, MEDIOUMA.
Nie mogę pominąć kapust czerwonych, gdzie w segmencie przetwórstwa i długiego przechowywania Rijk Zwaan jest liderem z odmianami: FUTURIMA, RESIMA, REXOMA. Szczęśliwie ceny kapust czerwonych w ostatnich 5 latach były stosunkowo stabilne i dość wysokie, dało się zaobserwować coraz szersze gamę zastosowań tego surowca.